Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước, dân số cũng rất đông với hơn 3,3 triệu người. Thế nhưng, trên địa bàn tỉnh này lại chưa có một dự án lò hỏa táng nào được xây dựng đã gây nên những khó khăn, bất cập trông tác an táng cho người đã khuất.

“Hàng xóm” của nghĩa trang

Xã Hưng Đông là xã ngoại thành của TP Vinh, từ nhiều năm nay trên địa bàn xóm Yên Bình vẫn có 1 khu nghĩa trang không ngừng được mở rộng. Theo những người dân sống trên địa bàn xã này, trước đây nghĩa trang tại xóm Yên Bình chỉ có ít ngôi mộ nằm giữa khu đất canh tác gồm ruộng lúa, ao và hoa màu của người dân địa phương. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trở lại đây quy mô của nghĩa trang này không ngừng được mở rộng, những nhà dân ở xung quanh cũng được xây dựng nhiều thêm và vô tình đã trở thành “hàng xóm” với khu nghĩa trang này. Đến nay thì nghĩa trang trên vẫn chôn theo hình thức hung táng nên nguy cơ gây ô nhiễm môi trường là điều khó có thể tránh được.

“Sau khi có đường 72m xây dựng cắt ngang qua vùng đất này thì một góc nghĩa trang đã được giải phóng mặt bằng để nhường đất làm tuyến đường trên. Hiện, nghĩa trang đã nằm hoàn toàn ở phía Đông – Nam của tuyến đường nhưng đến nay vẫn thấy người dân đem chôn hung táng bình thường, trời mưa nước lênh láng ngập cả khu vực nên nguy cơ ô nhiễm môi trường là không hề nhỏ” – Bà Chữ, người dân xóm Yêu Bình, phản ánh.

Nghĩa trang vẫn chôn cất hung táng tại xóm Yên Bình, xã Hưng Đông (TP Vinh)

Được biết, theo tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng, khoảng cách giữa tường nhà dân gần nhất đến nghĩa trang hung táng tối thiểu là 1.500m, nghĩa trang chôn một lần là 500m. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV thì tại TP.Vinh có hàng chục nghĩa trang đang nằm sát vách nhà dân ngay trong khu vực nội thành và vùng ven, thuộc các địa bàn như: xã Hưng Lộc; Hưng Đông; Nghi Phú; Vinh Tân, phường Cửa Nam, Hưng Dũng…

Theo tìm hiểu, tại xã Hưng Lộc, hiện có 8 cụm nghĩa trang tự phát nằm trong khu dân cư. Theo lãnh đạo UBND xã Hưng Lộc cho biết, dù người dân sống quanh các nghĩa trang này kêu ca từ nhiều năm nay nhưng UBND xã chưa biết phải giải quyết thế nào, vì chưa thể xây dựng nghĩa trang mới.

Theo ghi nhận của PV, nghĩa trang nằm trên đường Hải Thượng Lãn Ông kéo dài, vẫn chôn cất người chết, trong khi nằm sát đó là dự án khu đô thị mới đã nhiều người đến xây dựng nhà cửa để ở. Còn nghĩa trang Lộc Sót chỉ cách khu dân cư một bờ rào; 3 phía đều là nhà dân, 1 phía là chợ.

Nhiều nghĩa trang trên địa bàn TP Vinh nằm sát khu dân cư gây nên nhiều hệ lụy về an ninh trật tự và ô nhiễm môi trường

Một người dân ở xóm Mỹ Hạ, xã Hưng Lộc, than thở: “Cứ có người chết chôn ở đây là chúng tôi phải đóng cửa suốt mấy ngày. Nhiều năm nay, chúng tôi phản ánh lên xã, yêu cầu ngừng chôn cất hung táng tại đây, nhưng những kiến nghị đến nay vẫn chưa được giải quyết”.

Cũng tại xã Hưng Lộc còn có nghĩa trang TP.Vinh, chỉ cách nhà dân khoảng 200 – 300m và nằm lọt giữa vị trí quy hoạch TP.Vinh mở rộng. Nghĩa trang chỉ rộng gần 3ha, đã bị quá tải từ nhiều năm nay.

Theo Ban quản lý nghĩa trang TP.Vinh, do nghĩa trang này quá nhỏ nên đang phải thực hiện việc cất táng quay vòng. Ban quản lý bất đắc dĩ phải yêu cầu các gia đình cất bốc, cải táng tại nơi khác sau khi chôn cất người quá cố 3 – 5 năm để lấy chỗ chôn cất cho người khác.

Bao giờ có lò hỏa táng?

Được biết, trong đợt dịch Covid-19 bùng phát thì trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 3 trường hợp tử vong do dịch bệnh này. Mới đây nhất là đêm 30/8/2021 có 1 trường hợp bệnh nhân quê ở thị trấn Cầu Giát, huyện Quỳnh Lưu tử vong tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh việnHNĐK tỉnh Nghệ An. Sau đó, thi hài của bệnh nhân này được người nhà và các cơ quan chức năng liên hệ với Đài hóa thân Hoàn Vũ ở 2 tỉnh Thanh Hóa và Hà Tĩnh để đưa đi “hỏa thiêu” nhưng do dịch bệnh nên phương án trên đã không thực hiện được. Khi liên hệ để đưa về quê hung táng cũng gặp phải không ít trở ngại. Vì thế, mãi đến chiều ngày 31/8 thì thi hài của bệnh nhân nói trên mới được đưa về quề quê mai táng bằng hình thức hung táng…

Được biết, do tỉnh Nghệ An chưa có dự án lò hỏa thiêu nào được xây dựng đi vào hoạt động nên từ nhiều năm nay, hễ có người chết mà gia đình có nhu cầu “hỏa táng” đều phải ngược xuôi vào Hà Tĩnh hoặc ra tận Thanh Hóa để thực hiện công việc này. Thực trạng không chỉ gây nên những khó khăn, tốn kém cho người dân khi có nhu cầu “hỏa táng” cho người quá cố mà còn khiến dư luận đặt ra nhiều dấu hỏi về năng lực thu hút đầu tư của tỉnh Nghệ An. Ngoài ra, theo quan niệm của phần đa người dân và những nhà tâm linh, môi trường thì hoả táng là “văn minh nhất, vệ sinh nhất và khoa học nhất” thế nhưng đến nay tỉnh Nghệ An vẫn chưa thực hiện được là một sự “lạc hậu”.

Vùng đất quy hoạch cho dự án công viên Nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng ở xã Hưng Tây, huyện Hưng Nguyên vẫn chưa thể được triển khai xây dựng

Được biết, vào năm 2008, UBND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt dự án xây dựng Nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng tại xã Hưng Tây (H.Hưng Nguyên) trên diện tích đất rộng lớn, nằm trên đồi cao, địa hình đẹp, cách xa khu dân cư. Sau khi dự án được phê duyệt, một doanh nghiệp ở tỉnh Quảng Ninh đã làm thủ tục đăng ký đầu tư xây dựng hạ tầng.

Tuy nhiên, 3 năm sau, doanh nghiệp này xin rút khi chưa đầu tư bất cứ hạng mục nào tại dự án này. UBND tỉnh Nghệ An tiếp tục kêu gọi và năm 2011, một doanh nghiệp khác ở TP.HCM đăng ký đầu tư. Thế nhưng 2 năm sau, doanh nghiệp này cũng rút lui. Tiếp đó, một doanh nghiệp ở TP.Vinh tiếp tục đăng ký thực hiện dự án nhưng đến nay, sau nhiều năm đăng ký, doanh nghiêp này vẫn chưa có động thái nào đầu tư vào dự án.

Được biết, dự án công viên Nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng nói trên có vị trí phía Đông và phía Bắc giáp núi Lưỡi Hái (xã Hưng Tây) và đường quy hoạch 30m; phía Tây giáp ranh giới xã Hưng Yên (huyện Hưng Nguyên); phía Nam giáp ranh giới xã Nam Giang (huyện Nam Đàn). Tổng diện tích đất quy hoạch là hơn 81 ha đã được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 tại Quyết định số 445 ngày 19/2/2019. Dự án nếu trên hiện do Công ty TNHH Phúc Lạc Viên – Đài hóa thân Hoàn vũ Nghệ An làm chủ đầu tư.

Theo tìm hiểu của PV thì sở dĩ có sự chậm trễ triển khai dự án nêu trên là do đang có vướng mắc về vấn đề giải phóng mặt bằng vì người dân ở xã Hưng Tây lo ngại dự án này khi đi vào hoạt động sẽ gây ô nhiễm môi trường?

Chiều ngày 31/8/2021, ông Phạm Ngọc Cừ – Trưởng phòng TN&MT huyện Hưng Nguyên, cho biết: Dự án hiện nay vẫn đang gặp vướng mắc, trở ngại do vướng về vấn đề giải phóng mặt bằng, người dân vẫn không đồng tình và yêu cầu UBND tỉnh Nghệ An phải tổ chức đối thoại với người dân nhưng đến nay do nhiều lý do khác nhau và do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến rất phức tạp nên việc đối thoại nói trên vẫn chưa thực hiện được.

Còn theo lãnh đạo UBND TP.Vinh, dự án Nghĩa trang sinh thái Vĩnh Hằng chưa biết đến bao giờ mới được xây dựng, trong khi trên địa bàn thành phố Vinh vẫn tồn tại rất nhiều nghĩa trang kiểu “người sống ở cạnh người chết” đang khiến cho các ngành chức năng thành phố đô thị loại 1 này hết sức “đau đầu”.