Xá lợi được biết đến là những hạt tinh thể với đủ màu sắc; long lanh như ngọc, rắn như kim cương; búa đập không vỡ, lửa thiêu không cháy. Chúng là những gì còn sót lại trong đống tro tàn sau khi hỏa thiêu một nhà tu hành nào đó. Vậy rốt cuộc xá lợi là gì? Tại sao chỉ cá biệt một vài người có?

Xá lợi xuất phát từ Phật Gia
Xá lợi là từ ngữ phiên âm tiếng Phạn: sarira – nghĩa đen là “những hạt cứng”. Theo ghi chép trong lịch sử Phật giáo, khi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni viên tịch, các tín đồ đã đem xác của ngài đi hỏa táng.

Sau khi lửa tàn, họ phát hiện thấy trong phần tro còn lại có lẫn rất nhiều tinh thể trong suốt; hình dạng và kích thước khác nhau; cứng như thép, lóng lánh và tỏa ra những tia sáng muôn màu; giống như những viên ngọc quý. Họ đếm được cả thảy 84.000 viên, đựng đầy trong 8 hộc và 4 đấu. Nó được đặt tên là xá lợi, được coi là một bảo vật đặc biệt quý hiếm của Phật giáo.

Xá lợi thường xuất hiện ở các cao tăng
Về sau này, trong lịch sử có rất nhiều cao tăng, người tu luyện có thành tựu lớn sau khi viên tịch đều để lại xá lợi.

Tháng 12 năm 1990, cao tăng Singapore là Hồng Thuyền pháp sư viên tịch. Sau khi hỏa thiêu, mọi người tìm được trong tro cốt của ông 480 viên xá lợi lóng lánh như pha lê; có viên còn sáng rực lấp lánh như kim cương.

Viên xá lợi có thể to như quả trứng vịt; đó là trường hợp của Pháp sư Khoan Năng, vị chủ trì Tây Sơn Tẩy Thạch Am ở huyện Quế Bình, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Ngày 27/9/1989, ngài viên tịch thọ 93 tuổi. Sau khi hỏa thiêu người ta tìm thấy trong tro hài cốt 3 viên xá lợi màu xanh lục; đường kính mỗi viên lên tới 3-4cm, tựa như những viên ngọc lục bảo.

Cưu Ma La Thập (Kumārajīva) là cao tăng, quốc sư thời Hậu Tần. Ông là nhà phiên dịch kinh Phật lớn sánh với Huyền Trang. Cưu Ma La Thập trước khi viên tịch thề với mọi người rằng: “Nếu kinh thư do ta phiên dịch không có sai lầm; thế thì sau khi thân thể ta hỏa thiêu cái lưỡi sẽ không bị thiêu cháy”.

Sau đó không lâu, Cưu Ma La Thập viên tịch. Sau khi hỏa thiêu, tro bay khói tắt thì hình hài ông đã tan nát; nhưng chiếc lưỡi hoàn toàn không bị hư tổn, vẫn còn nguyên vẹn. Hiện nay, xá lợi lưỡi của Cưu Ma La Thập đang được thờ phụng ở Tháp Cưu Ma La Thập, thành phố Vũ Uy tỉnh Cam Túc.

Khoa học bắt đầu nghiên cứu xem xá lợi là gì?

Vài chục năm trở lại đây, giới khoa học bắt đầu tìm cách giải thích những hiện tượng huyền bí được nhà Phật nói đến trong kinh điển. Thế nhưng, khi bắt tay vào nghiên cứu hiện tượng xá lợi, họ đã gặp phải không ít khó khăn, trở ngại.

Năm 1966, khi tiến hành sửa chữa Tháp Mộc, chùa Phật Cung, huyện Ứng, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc (xây dựng vào năm 1056), người ta bất ngờ phát hiện ra hai chiếc răng của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni được giấu kín trong 1 bức tượng tại tầng thứ 4 của tháp. Trên 2 xá lợi răng này có đính rất nhiều hạt xá lợi nhỏ cỡ hạt gạo, tròn, màu đỏ sẫm.

Một trong hai chiếc răng này được gửi đến phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Cao Bân để phân tích. Các chuyên gia đưa ra kết luận rằng vật chất được tìm trong xá lợi răng có một số tính chất đặc biệt:

Bề mặt cực kỳ cứng: Bút khắc lên cũng không để lại dấu vết.
Kết cấu vô cùng chắc chắn: Bị nén dưới áp lực 2000 tấn mà không bị biến dạng
Dẫn nhiệt cực tốt: 1.000 ÷ 2.600 (W/m*K)
Hàm lượng carbon vô cơ đạt đến 98,07%
Tiến sĩ Cao Bân cho biết các viên xá lợi này dường như không phải là vật chất đến từ Trái Đất này; nó có đặc tính giống loại kim cương Lonsdale được tìm thấy trong một thiên thể vũ trụ rơi vào Trái Đất; và giá trị mỗi viên lên đến 25 triệu USD.

Xá lợi là gì? Nó có năng lượng không?

Bà Nisha J. Manek, tiến sĩ y khoa Hoa Kỳ cho biết cảm nhận về năng lượng của các viên xá lợi khi lần đầu tiên tham quan xá lợi Phật tại chùa Gyuto ở Minneapolis, Hoa Kỳ; mặc dù bà không phải là một tín đồ Phật giáo:

“Khi vào ngôi chùa, tôi lập tức cảm thấy một trạng thái nhận thức mãnh liệt; hay sự Hiện diện. Như thể chính Đức Phật đang có mặt. Trạng thái đó là không thể diễn tả bằng ngôn ngữ; [nó] rộng lớn và sâu sắc; nó yên bình một cách kỳ lạ, giống như một tảng đá.

Có một sự tĩnh lặng và một trạng thái bình hòa dường như vô hạn. Với tôi [khi đó], bản chất của thời gian không còn tồn tại. Tâm trí tôi trở nên yên tĩnh hơn… Tôi cảm thấy một nguồn năng lượng tinh tế rất rõ ràng tỏa ra từ di vật này hướng đến trung tâm trái tim tôi… Không có thứ gì tương tự như vậy trong các trải nghiệm thông thường”.

Khảo cổ cho thấy những ghi chép về xá lợi là đúng sự thật
Năm 1997, ông W.C Peppé, người Pháp, khi tiến hành khảo cổ tại vùng Piprava, phía Nam Népal đã tìm thấy những viên xá lợi đựng trong một chiếc hộp bằng đá. Trên hộp có khắc những văn tự Brahmi; và người ta đã đọc được nội dung của nó như sau: “Đây là xá lợi của đức Phật. Phần xá lợi này do bộ tộc Sakya, nước Savatthi phụng thờ”.

Sự khám phá này đã chứng minh những gì được ghi lại trong Kinh Trường A Hàm và rải rác ở những sách kinh điển khác về việc phân chia xá lợi Đức Phật thành 8 phần cho 8 quốc gia cổ đại khi Đức Phật nhập Niết bàn là có thật. Điều kỳ lạ là trải qua hơn 25 thế kỷ, xá lợi Đức Phật vẫn còn nguyên vẹn; lấp lánh màu sắc.

Vậy xá lợi rốt cuộc là gì? Tại sao chỉ những người tu hành Phật Pháp có thành tựu mới để lại xá lợi? Xá lợi tại sao có ngũ sắc, nung nóng hàng nghìn độ cũng không bị cháy?

Có chuyên gia nói đó là sỏi, sau khi hỏa thiêu sẽ biến thành xá lợi. Nói như vậy cũng không thuyết phục; vì sỏi thì nhiều người khác cũng có; tại sao sau khi hỏa thiêu những người này lại không có xá lợi?

Ngoài ra, nếu một người khi còn sống mà trong thân thể có nhiều “sỏi” như thế này thì người đó có chịu nổi không? Trong khi đó, những cao tăng có xá lợi đại đa số là những người già thân thể khỏe mạnh; cũng định kỳ đi bệnh viện kiểm tra sức khỏe; tại sao chụp X quang, siêu âm lại không tìm thấy bất kỳ dị vật cứng nào?

Có người nói xá lợi là do nguyên nhân ăn chay lâu dài. Nhưng trên thế giới có hàng trăm nghìn người ăn chay lâu dài; tại sao khi hỏa thiêu cũng không có xá lợi, mà chỉ các cao tăng mới có?

Hơn nữa ở Tây Tạng, do môi trường cao nguyên khắc nghiệt; các tăng nhân vì để sinh tồn nên cũng ăn thịt. Nhưng trong các tăng nhân Tây Tạng, số người sau khi thiêu có xá lợi còn nhiều hơn các tăng nhân vốn chỉ ăn chay. Điều này chứng minh rằng ăn chay và xá lợi không có quan hệ tất yếu nào.

Một cách giải thích về sự hình thành của xá lợi
Cha đẻ của lý thuyết lượng tử, Tiến sĩ Max Planck, người nhận giải Nobel vật lý năm 1918, có kết luận: “không có bất cứ vật chất nào tồn tại trên thế giới; và vật chất được cấu tạo từ các lượng tử rung động liên tục”. Ở một khía cạnh khác, ta cũng có thể nói rằng năng lượng và vật chất là một và chúng có thể hoán chuyển cho nhau.

Trong cuốn sách “Những bàn tay ánh sáng”, Tiến sĩ Barbara Ann Brenna cho rằng: “Vật chất chỉ đơn giản là năng lượng chuyển động chậm lại hoặc kết tinh lại. Thân thể con người là năng lượng”.

Ở đây có thể đưa ra một gợi ý là con người có thể hấp thụ năng lượng từ vũ trụ; Nhưng ai có thể làm được việc này? Chính là những vị cao tăng, những người tu hành chân chính. Tu luyện thực sự phải là trở về với bản tâm, đồng hóa với đặc tính của vũ trụ; khi đó năng lượng của vũ trụ có thể kết tinh trong cơ thể của người tu luyện. Khi năng lượng tích tụ nhiều rồi thì nó có thể thay đổi tế bào của cơ thể và biến nó thành vật chất cao năng lượng; và vật chất cao năng lượng này chính là xá lợi. Chúng ta có thể xem đây là một cách để giải thích về sự hình thành của xá lợi