Theo truyền thống dân gian, vào Rằm tháng 7 âm lịch, người Việt thường chuẩn bị một mâm cơm nhỏ ngoài trời để cúng bố thí cho các chúng sinh không nơi nương tựa. Để phần cúng khấn được đúng Pháp, chùa Ba Vàng xin gửi tới quý Phật tử bài cúng cô hồn Rằm tháng 7 qua bài viết dưới đây.

(Quý Phật tử tùy duyên, hoặc có hoặc không cúng; có thể cúng trước hoặc sau rằm tháng 7.)

A. Hướng Dẫn Sắm Lễ Cúng Cô Hồn Rằm Tháng 7
Không cúng bằng giấy tiền, vàng mã.
Không sát mạng chúng sinh để cúng.
Hoa, quả không kiêng chủng loại và số lượng.

Sắm lễ:
– Cúng thí thực cô hồn:

+ Địa điểm: cửa nhà, hiên nhà, sân, sân thượng…
+ Đồ lễ: hương, hoa, trà, quả, cháo, gạo muối, bánh kẹo, bim bim, khoai, ngô (số lượng tùy ý)… mâm cơm chay, chậu nước sạch.

– Cúng thả phóng sinh: Tùy loại.

B. Nghi Thức Cúng Cô Hồn Rằm Tháng 7

(Quỳ hoặc đứng dâng hương)

1. Nguyện Hương

Có hai mục văn nguyện hương: (a) Dùng hương đốt, hương trầm,…; (b) Dùng tâm hương.
(Quỳ)

a. Dùng hương đốt, hương trầm,…

Nguyện đem lòng thành kính
Gửi theo đám mây hương
Phảng phất khắp mười phương
Cúng dường ngôi Tam Bảo
Thề trọn đời giữ đạo
Theo tự tính làm lành
Cùng pháp giới chúng sinh
Cầu Phật từ gia hộ
Tâm Bồ Đề kiên cố
Chí tu đạo vững bền
Xa biển khổ nguồn mê
Chóng quay về bờ giác
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Cúng Dường Bồ Tát Ma Ha Tát! (3 chuông)

b. Dùng tâm hương

Nguyện ý thành, tâm kính
Biến mãn khắp mười phương
Cúng dường ngôi Tam Bảo
Thề trọn đời giữ đạo
Theo tự tính làm lành
Cùng pháp giới chúng sinh
Cầu Phật từ gia hộ
Tâm Bồ Đề kiên cố
Chí tu đạo vững bền
Xa biển khổ nguồn mê
Chóng quay về bờ giác
Nam mô Hương Tâm Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Tâm Cúng Dường Bồ Tát
Nam mô Hương Tâm Cúng Dường Bồ Tát Ma Ha Tát! (3 chuông)

2. Văn Khấn Cúng Cô Hồn Tháng 7

(Quỳ gối, chắp tay bạch)
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Nam mô thập phương pháp giới thường trụ Tam Bảo tác đại chứng minh! Chúng con kính bạch chư Phật, chư Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng chứng minh và gia hộ cho chúng con. Chúng con xin thỉnh chư Thiên, chư Thần linh quang giáng về đây, chứng giám lòng thành và ủng hộ cho gia đình chúng con.
Đệ tử con tên là:… Pháp danh:… ở tại:… Hôm nay là ngày… tháng… năm…, nhân tiết tháng Bảy – Vu Lan báo hiếu, chư Phật hoan hỷ, chư Tăng kiết hạ đem phúc lành tế độ chúng sinh, gia đình chúng con hướng tới các vong linh khổ đói nơi cõi ngạ quỷ nên chúng con sắm sửa vật thực lòng thành, thực hành bố thí hiến cúng đến cho các vong linh cô hồn ngạ quỷ, cũng là cầu hạnh phúc đến cho gia đình chúng con theo lời dạy của Đức Phật.
Đệ tử con chân thật tu học dưới sự giáo dưỡng của Sư Phụ và chư Tăng chùa Ba Vàng (tu ở chùa nào thì đọc tên chùa đó), với sự chân thật nương tựa Tam Bảo, con xin được nương oai lực Tam Bảo, hạnh nguyện độ sinh và độ cho vong linh của chư Tăng chùa Ba Vàng, con xin thỉnh mời các vong linh cô hồn, ngạ quỷ lang thang đói khổ, không người thân cấp đỡ cúng tế, cùng các vong linh có hữu duyên với gia đình chúng con, được nương năng lực của Tam Bảo mà vân tập về tại nơi đây, dự pháp nghe kinh, mong nguyện họ được nương oai lực Tam Bảo, được giác ngộ và thọ tài ẩm thực hiến cúng của gia đình chúng con.
Chúng con nhất tâm mời thỉnh. (3 lần)
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 xá)

3. Lễ Tán Phật

(Quỳ hoặc đứng; pháp khí: khánh)

Đại từ đại bi thương chúng sinh,
Đại hỷ đại xả cứu hàm thức,
Tướng đẹp sáng ngời dùng trang nghiêm.
Chúng con chí tâm thành đảnh lễ. (1 chuông)

Chí tâm đảnh lễ: Tất cả chư Phật ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 chuông. 1 lễ)
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả chính Pháp ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 chuông. 1 lễ)
Chí tâm đảnh lễ: Tất cả Tăng bậc Hiền Thánh ba đời, tột hư không khắp pháp giới. (1 chuông. 1 lễ)

4. Tán Pháp

(Ngồi; khai chuông mõ)

Pháp Phật sâu mầu chẳng gì hơn,
Trăm ngàn muôn kiếp khó được gặp.
Nay con nghe thấy vâng gìn giữ,
Nguyện hiểu nghĩa chân đức Thế Tôn.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần. 3 chuông)

5. Tụng Kinh: Bài Kinh Chuyện Ngạ Quỷ Ăn Thịt Năm Đứa Bé

Bậc Ðạo Sư kể chuyện này trong lúc trú tại thành Xá Vệ (Sàvatthi). Trong làng nọ không xa thành Xá Vệ, có một người vợ địa chủ không sinh con. Quyến thuộc của ông nói: “Ðể ta kiếm một cô gái khác cho ông”. Nhưng ông không muốn, do lòng yêu thương vợ. Về sau, khi nghe chuyện này, bà vợ giục chồng đi cưới vợ khác để khỏi tuyệt dòng giống. Nhưng khi cô vợ mới có thai, người vợ vô sinh lòng đầy ganh tỵ, đem thức ăn uống đãi một vị du sĩ và nhờ ông ấy thực hiện việc phá thai. Cô vợ kể chuyện với mẹ, bà liền triệu tập gia quyến đến bảo người vợ vô sinh:
– Chị đã làm chết con nó còn ở trong bụng.
Người ấy đáp:
– Tôi vô tội.
Họ bảo:
– Nếu chị vô tội, vậy hãy thề đi.
Người ấy bèn thề độc, thách thức tai họa xảy đến nếu bà có tội. Không lâu sau đó, người ấy từ trần và tái sanh làm một nữ ngạ quỷ xấu xí ở không xa thành phố này. Cùng thời ấy, có tám Tỳ-kheo đang an cư mùa mưa trong tỉnh đi đến thành Xá Vệ để yết kiến bậc Ðạo Sư, vừa vào một nơi trong rừng có bóng mát và nước chảy không xa làng ấy. Sau đó, nữ ngạ quỷ hiện hình trước các vị Trưởng lão, một vị trong số ấy liền hỏi:

Trần truồng và xấu xí hình dung,
Ngươi thở mùi hôi thối nặc nồng,
Bao phủ toàn thân đầy bọ nhặng,
Ngươi là ai đứng ở đây chăng?

Nữ ngạ quỷ đáp:

Tôn giả, con là ngạ quỷ nương,
Thần dân khốn khổ của Diêm vương,
Vì con đã phạm hành vi ác,
Con đến cõi ma đói ẩn thân.

Sáng ngày năm đứa bé con sinh,
Chiều tối năm trai lại hiện hình,
Tất cả, con đều xâu xé hết,
Nhưng không vừa đủ để nuôi mình.

Lòng con đang cháy, nóng như rang,
Bốc khói vì cơn đói bạo tàn,
Con chẳng tìm đâu ra nước uống,
Hãy nhìn tai họa giáng đầu con.

Khi nghe xong chuyện này, vị Trưởng lão hỏi:

Ngày xưa đã phạm ác hành gì,
Do khẩu, ý, thân đã thực thi,
Nay phải đền bù vào tội lỗi,
Ngươi xâu xé thịt lũ hài nhi?

Sau đó, nữ ngạ quỷ kể cho vị Trưởng lão về những việc đã làm:

Vợ bé chồng con đang có thai,
Con mưu việc ác chống nàng hoài,
Chính con với trí tâm điên đảo,
Ðã khiến nàng kia sẩy bé trai.

Thai chừng hai tháng máu tuôn tràn,
Bà mẹ giận đưa các họ hàng,
Bà ấy bảo con thề độc hại,
Và con bị phỉ báng muôn vàn.

Chính con đã nhận lấy lời thề,
Khủng khiếp, tràn đầy giả dối kia:
“Nếu việc ấy do tôi tự tạo,
Thì tôi ăn thịt đám hài nhi”.

Do kết quả hành nghiệp của mình,
Cùng lời thề độc ác gian manh,
Con xâu xé thịt bầy con trẻ,
Vì quá khứ con vấy máu tanh.

Chư vị Trưởng lão xúc động xót thương nữ ngạ quỷ, bèn đến nhà vị địa chủ kia bảo ông hồi hướng đến ngạ quỷ công đức buổi thọ trai mà ông cúng dường chư vị. Lập tức nữ ngạ quỷ thoát khỏi cảnh khốn khổ kia, nhận được nhiều ân phước và hiện hình ban đêm cho người chồng thấy. Sau đó, chư Trưởng lão đến thành Xá Vệ đúng thời và trình lên đức Thế Tôn vấn đề ấy.
(Trích: Kinh Tạng Nam Truyền, Tiểu Bộ Kinh 3, Ngạ Quỷ Sự, Phẩm Con Rắn, Chuyện Ngạ Quỷ Ăn Thịt Năm Đứa Bé, trang 264 – 266)
(Hết bài kinh)

(Chủ sám khai thị cho vong linh)
(Quỳ, chắp tay, chủ sám đọc)
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Con xin được nương oai lực của Tam Bảo, nói cho các vong linh về ý nghĩa lời Đức Phật dạy trong bài kinh liên hệ với việc làm hôm nay của con.
Kính thưa các vong linh ngạ quỷ đang hiện diện nơi pháp hội đàn tràng bố thí vật thực nơi đây, nội dung bài kinh trên nói về một người vợ cả khi còn sống ở đời, đã làm việc ác vì lòng đố kỵ mà đã làm cho người vợ bé bị sẩy thai, rồi sau đó để chối tội, bà ta đã thề độc, do các việc ác đó, nên khi chết bà đã tái sinh làm ngạ quỷ chuyên xé xác các con của mình để ăn, mà vẫn không hết được các cơn đói khát thiêu đốt. Nhưng hạnh phúc đã đến với ngạ quỷ, đã gặp được vị Tỳ-kheo trưởng lão, khuyến hoá được vị trưởng giả hồi hướng phước báu từ công đức cúng dường đến cho ngạ quỷ, nhờ phúc báu cao quý đó mà ngạ quỷ được thoát khỏi cảnh khổ.
Học theo lời dạy trong kinh, hôm nay nhân mùa Vu Lan báo hiếu, xá tội vong nhân, con xin tùy duyên như pháp xin cúng dường Tam Bảo, hộ trì Tam Bảo, hộ trì chư Tăng tại chùa (nếu tại Chùa Ba Vàng thì đọc: Chùa Ba Vàng, Phường Quang Trung, Thành phố Uông Bí, Tỉnh Quảng Ninh)…, với số tịnh tài là… và xin hồi hướng phúc lành tạo ra đó đến cho các vong linh ngạ quỷ, nguyện phúc lành này sẽ giúp cho các vong linh tiêu trừ phần nào nghiệp khổ, để hiện tại thọ thực được phần thức ăn hiến cúng của gia đình chúng con và phát sinh được nhân duyên, được quy y Tam Bảo tu theo Phật pháp sớm thoát cảnh khổ.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Giờ này con xin tác lễ cúng dường vật thực đến cho các vong linh ngạ quỷ đang hiện diện tại đàn lễ.

(Đọc chú Biến thực, Biến thủy)
(Ngồi, pháp khí: mõ)
Biến thực chân ngôn: Nam mô tát phạ đá tha nga đá phả rô chỉ để ám tam bạt ra tam bạt ra hồng. (7 lần. 1 chuông)
Biến thủy chân ngôn: Nam mô tô rô bà ra đát tha nga đá ra đát điệt tha án tô rô tô rô, bát ra tô rô, bát ra tô rô sa bà ha. (7 lần. 1 chuông)
Phổ cúng dường: Án nga nga nẵng tam bà phạ phiệt nhật ra hồng. (7 lần. 3 chuông)

Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni, thỉnh các chúng đã lãnh thọ phước báu, vật thực tại đàn lễ này, cùng chúng con phát tâm Bồ Đề, thực hành công hạnh Bồ Đề:

“Phát tâm Bồ Đề
Hộ trì Tam Bảo
Chuyển tải Phật pháp
Rộng khắp thế gian” (3 lần)

Nguyện chư vị tinh tấn Bồ Đề, cầu Vô Thượng Đạo. (1 vái)

6. Phục Nguyện

(Chắp tay)
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Chúng con cũng nguyện cầu cho tất cả các vong hồn tiên tổ, thân quyến quá vãng và các chúng vong linh (ngạ quỷ, cô hồn), đã thọ nhận phước báu, vật thực trong đàn lễ hiến cúng của chúng con, được kết duyên pháp lữ với chúng con, đời đời kiếp kiếp trợ duyên cho nhau tu hành cho tới ngày thành Phật. Chúng con cũng xin hồi hướng phúc lành, trong đàn lễ hiến cúng này, đến cho gia đình chúng con (nguyện gì đọc nấy)… và toàn thể gia đình, cùng nhau tinh tấn tu hành theo chính Pháp của Phật, cho tới ngày liễu thoát luân hồi sinh tử.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (1 chuông. 1 lễ)

7. Tam Tự Quy

(Quỳ hoặc đứng; pháp khí: khánh)

Tự quy y Phật, nguyện cho chúng sinh, hiểu thấu đạo lớn, phát tâm Vô Thượng. (1 chuông. 1 lễ)
Tự quy y Pháp, nguyện cho chúng sinh, thâm nhập kinh tạng, trí tuệ như biển. (1 chuông. 1 lễ)
Tự quy y Tăng, nguyện cho chúng sinh, quản lý đại chúng, hết thảy không ngại. (3 chuông. 1 lễ)

(Nếu thả phóng sinh, thì tác bạch theo hướng dẫn của chương trình thả phóng sinh, nếu không thả phóng sinh thì đọc kết lễ)
(Kết lễ)
Khóa lễ của chúng con đã viên mãn, chúng con xin dọn đồ cúng lễ. Chúng con xin thành kính tri ân Tam Bảo và tùy hỷ các vị Hộ Pháp, quỷ thần đã tham gia khóa lễ và ủng hộ cho khóa lễ công đức của chúng con. Nam mô Công Đức Lâm Bồ Tát Ma Ha Tát! (3 vái)

C. Nghi Thức Thả Phóng Sinh Rằm Tháng 7

1. Hướng Dẫn

Mua con vật phóng sinh ngay hoặc mang về khấn ở nhà, khi mang thả phóng sinh cũng làm chung cách này.
Để con vật dưới đất, phía trước mặt, không cần thắp hương, chắp tay hướng lên hư không khấn bạch.

2. Nghi Thức

(Chắp tay, để các con vật phía trước, tâm hướng tới chư Phật bạch lễ)
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! Con kính bạch chư Phật chứng minh cho con, đệ tử con tên là… ở tại… Con một lòng tôn kính chư Phật, tôn kính giáo Pháp cứu khổ mà Đức Phật đã tuyên thuyết, tôn kính chư Tăng tu hành phạm hạnh đang thực hành lời Đức Phật dạy cầu Thánh quả giải thoát làm ruộng phước điền cho nhân thiên. Đệ tử con một lòng nương tựa Tam Bảo, thực hành tu tâm từ bi, hôm nay là ngày… tháng… năm… con mua mạng những chúng (kể tên loài)… này, cứu chúng thoát khỏi sự giam cầm trói buộc, cứu chúng thoát khỏi nghiệp bị sát mạng, con xin hướng nguyện cho chúng, được tiêu trừ nghiệp chướng, sớm thoát được nghiệp làm súc sinh, sớm được tái sinh về cõi người, được như duyên lành của con, gặp được Tam Bảo, tu hành theo giáo Pháp của Phật, đem đến lợi ích hạnh phúc cho tự thân, đem giáo Pháp của Phật, làm lợi ích cho chúng sinh. Con xin hướng nguyện, đời đời kiếp kiếp, cùng với tất cả chúng (kể tên loài)… này, sinh ra nơi đâu cũng được gặp chính Pháp của Phật, tinh tấn tu hành cho tới ngày liễu thoát luân hồi sinh tử.

Con cũng xin hồi hướng công đức lành này, để sám hối tất cả các tội nghiệp mà con đã giam cầm trói buộc, cũng như sát mạng chúng hữu tình, nguyện phúc lành này, sẽ giúp con tiêu trừ được quả báo bị giam cầm, bị tổn hại đến thân thể tính mạng của các chúng sinh mà con đã gây ra. Con xin hồi hướng cho gia đình chúng con tăng trưởng phúc lành, không gặp các ác duyên, không làm các việc ác, không bị ác nghiệp giam cầm, không bị tổn hại đến thân thể, tính mạng và các thành viên trong gia đình được sức khoẻ, thọ mạng được kéo dài đầy đủ duyên lành tu theo chính Pháp Phật.

Con xin chư Phật chứng minh cho con, gia hộ cho con cùng các chúng (kể tên loài)… đây, được như nguyện hồi hướng của con.
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần)

Khi thả phóng sinh thì đọc: Hỡi các chúng sinh đây, được duyên cứu mạng này, nguyện cho đời đời kiếp kiếp, sinh ra nơi đâu cũng được thực hành công hạnh Bồ Đề: “Phát Tâm Bồ Đề, Hộ Trì Tam Bảo, Chuyển Tải Phật Pháp, Rộng Khắp Thế Gian.”

Thả xong đọc:
Nam mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni! (3 lần)

HẾT